– Presidenti Donald Trump ka thënë se është i përkushtuar për të blerë dhe zotëruar Rripin e Gazës dhe zhvendosjen e dy milionë palestinezëve që jetojnë atje, pavarësisht dënimit global të planit që ai zbuloi javën e kaluar. Ai tha se mund të lejonte që vendet e Lindjes së Mesme të përfshiheshin në rindërtimin e pjesëve të territorit dhe se do të sigurohej që refugjatët palestinezë të jetojnë mirë.
Si Autoriteti Palestinez ashtu edhe grupi i armatosur Hamas, lufta 16-mujore e të cilit me Izraelin ka shkaktuar shkatërrim të gjerë në Gaza, përsëritën se toka palestineze nuk ishte në shitje. Por kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu e vlerësoi propozimin e Trump si revolucionar dhe krijues. Ajo vjen tre javë pas një armëpushimi të brishtë në Gaza, gjatë së cilës Hamasi ka liruar disa nga pengjet izraelitë që po mban në këmbim të të burgosurve palestinezë në burgjet izraelite.
Ushtria izraelite nisi një fushatë për të shkatërruar Hamasin në përgjigje të një sulmi të paprecedentë ndërkufitar më 7 tetor 2023, në të cilin rreth 1200 njerëz u vranë dhe 251 u morën peng. Më shumë se 48,180 njerëz janë vrarë në Gaza që atëherë, sipas ministrisë së shëndetësisë të territorit të Hamasit. Shumica e popullsisë së Gazës gjithashtu është zhvendosur disa herë, pothuajse 70% e ndërtesave vlerësohet të jenë të dëmtuara ose të shkatërruara, sistemet e kujdesit shëndetësor, ujit, kanalizimeve dhe higjienës janë shembur, dhe ka mungesë të ushqimit, karburantit, ilaçeve dhe strehimit.
Trump përsëriti zotimin e tij për të marrë kontrollin e Gazës së pasluftës ndërsa fluturoi për në New Orleans me Air Force One për të parë Super Bowl të dielën. Trump u shpreh: Unë jam i përkushtuar për të blerë dhe zotëruar Gazën. Për sa i përket rindërtimit të saj, ne mund t’ua japim atë shteteve të tjera në Lindjen e Mesme për të ndërtuar pjesë të saj. Të tjerë mund ta bëjnë këtë nëpërmjet kujdesit tonë. Por ne jemi të përkushtuar ta zotërojmë atë, ta marrim dhe të sigurohemi që Hamasi të mos kthehet prapa. Nuk ka asgjë për t’u kthyer. Vendi është një vend rrënimi. Pjesa e mbetur do të shkatërrohet. Por ne do ta bëjmë atë në një faqe shumë të mirë për zhvillimin e ardhshëm nga dikush.
Trump tha se njerëzit nga e gjithë bota do të jenë në gjendje të lëvizin në Gaza dhe premtoi të kujdeset për palestinezët.
“Ne do të sigurohemi që ata të jetojnë bukur, në harmoni dhe paqe dhe që të mos vriten. Ata nuk duan të kthehen në Gaza. Ata kthehen vetëm sepse nuk kanë alternativë,” tha ai.
Presidenti gjithashtu shprehu përsëri besimin se ai mund të bindë Egjiptin dhe Jordaninë fqinje për të ndihmuar, pavarësisht refuzimeve të mëparshme publike të kërkesave të tij për të pranuar refugjatë nga Gaza.
Mbreti Abdullah i Jordanisë do të takohet me Trump në Uashington të martën, ndërsa presidenti i Izraelit tha se Trump do të zhvillojë gjithashtu bisedime me presidentin egjiptian Abdul Fattah al-Sisi dhe Princin e Kurorës Saudite Mohammed bin Salman në ditët në vijim.
Kryeministri i Izraelit vlerësoi propozimin e Trump në një takim të kabinetit në Jerusalem të dielën.
“Për një vit të plotë, na është thënë se në të nesërmen, PLO [Organizata për Çlirimin e Palestinës], Autoriteti Palestinez, duhet të jetë në Rrip, Presidenti Trump erdhi me një vizion krejtësisht të ndryshëm, shumë më të mirë për shtetin e Izraelit, një vizion revolucionar dhe kreativ, për të cilin ne po diskutojmë. Ai është shumë i vendosur për ta realizuar. Kjo hap gjithashtu shumë mundësi para nesh,” tha Netanyahu.
Ministria e Jashtme e Autoritetit Palestinez tha: Të drejtat e popullit tonë dhe tokës sonë nuk janë për shitje, shkëmbim apo pazar. Qeveria izraelite dhe kryeministri Netanyahu po përpiqen të mbulojnë krimet e gjenocidit, zhvendosjes së detyruar dhe aneksimit që ata kanë kryer kundër popullit tonë. Për këtë qëllim ata vazhdojnë të promovojnë slogane dhe qëndrime të ndara nga realiteti politik dhe larg kërkesave të zgjidhjeve politike të konfliktit.
Një zyrtar politik nga Hamasi, i cili është i ndaluar si një organizatë terroriste nga Izraeli, SHBA, Britania e Madhe dhe vende të tjera, tha se komentet e Trump ishin absurde dhe pasqyronin injorancë të thellë të Palestinës dhe rajonit. Gaza nuk është një pronë për t’u shitur dhe blerë. Ajo është një pjesë integrale e tokës sonë të pushtuar palestineze, tha Izzat al-Rishq.
Zyra e OKB-së për të drejtat e njeriut paralajmëroi se çdo transferim i dhunshëm ose deportim i njerëzve nga territori i pushtuar ishte rreptësisht i ndaluar sipas ligjit ndërkombëtar. Palestinezët gjithashtu kanë frikë nga një përsëritje e Nakba, ose katastrofës, kur qindra mijëra u larguan ose u dëbuan nga shtëpitë e tyre para dhe gjatë luftës që pasoi krijimin e shtetit të Izraelit në 1948.
Shumë nga ata refugjatë përfunduan në Gaza, ku ata dhe pasardhësit e tyre përbëjnë tre të katërtat e popullsisë. 900,000 refugjatë të tjerë të regjistruar jetojnë në Bregun Perëndimor, ndërsa 3.4 milionë të tjerë jetojnë në Jordani, Siri dhe Liban, sipas OKB-së. Banka, ndërsa 3.4 milionë të tjerë jetojnë në Jordani, Siri dhe Liban, sipas OKB-së. Kancelari gjerman Olaf Scholz gjithashtu kritikoi ashpër planin e Trump të dielën, duke e quajtur atë një skandal.
“Unë e them këtë me qeverinë egjiptiane, me qeverinë jordaneze dhe me njerëzit që mund të mbështeten në dinjitetin njerëzor: zhvendosja e një popullsie është e papranueshme dhe kundër ligjit ndërkombëtar,” tha ai.
Zyrtarët palestinezë dhe shtetet arabe dënuan gjithashtu komentet e bëra nga Netanyahu në një intervistë televizive javën e kaluar. Një gazetar izraelit po diskutonte përpjekjet për të normalizuar marrëdhëniet diplomatike me Arabinë Saudite kur gabimisht tha se nuk do të kishte përparim pa krijimin e një shteti saudit.
“Një shtet palestinez.” Netanyahu e korrigjoi atë dhe shtoi: Nëse nuk dëshironi që shteti palestinez të jetë në Arabinë Saudite? Ata kanë shumë territor. Egjipti e quajti sugjerimin të pamatur dhe diçka që cënon drejtpërdrejt sovranitetin saudit ndërsa Jordania tha se ishte një shkelje flagrante e ligjit ndërkombëtar. Arabia Saudite tha të dielën se vlerësonte dënimin, mosmiratimin dhe refuzimin total të shpallur nga vendet vëllazërore ndaj asaj që deklaroi Benjamin Netanyahu në lidhje me zhvendosjen e popullit palestinez nga toka e tyre .
