Dy ngjarje me shumë rëndësi do të mbesin të pandryshuara në historinë e kombit shqiptar; Kongresi Kombëtar i Lushnjës dhe Kongresi Arsimor i Lushnjës.
103 vite më parë Kongresi Arsimor i Lushnjës u mblodh në gusht 1920 sipas kërkesave të caktuara nga Kongresi Kombëtar i Lushnjës në janar 1920.
Kongresi Arsimor i Lushnjës është cilësuar si arritja kulmore e njësimit të gjuhës shqipe si identitet kombëtar i mbarë shqiptarëve.
Ai ka hyrë në historinë kombëtare për vendimet e rëndësishme që mori për hartimin dhe zhvillimin e programeve sintetike dhe analitike të shkollës, për botimin e teksteve shkollore, për caktimin e një gjuhe të përbashkët, sipas së cilës do të shkruhen të gjitha tekstet shkollore, për dokumentacionin shkollor, për festat e besimit fetar, u përgatitën disa rregullore dhe projektligje të dorës së parë për arsimin kombëtar e të tjera
Kongresi Arsimor i Lushnjës për fat të keq nuk është aq i njohur në historinë e Shqipërisë.
Kongresi Arsimor i Lushnjës nuk e meriton një heshtje të tillë pasi në këtë kongres u morë vendimi që arsimi fillor të bëhej i detyruar dhe u përcaktua fizionomia e arsimit në shtetin e pavarur shqiptar.
Në Kongresin Arsimor të Lushnjës morën pjesë delegatë nga Prishtina, Prizreni, Gjakova, Shën Mitër Korona, [Arbëreshet e Italisë], Zara, [Koraci] Shkodra (Gaspër Mikeli, Ndue Paluca, Kolë Margjini, e Ismail Anamali), Peshkopia, Tirana (Jozef Fekeçi), Durrësi, Elbasani (Aleksandër Xhuvani, A. Gashi), Pogradeci (Mihal Bellkameni), Korça (Aleko Kondili e Dhimitër Mborja), Permeti, Gjirokastra (Thoma Papapano, Ilia Dilo e Petref Pogoni), Saranda, Himara, Vlora, Fieri dhe Lushnja.
Krahas delegatëve të ftuar në kongres ishin edhe disa mësues lushnjarë, midis të cilëve: Ikonom Kozma Dhima, Elmaz Boce, Anastas Laska, Naun Prifti (Doko), Theodhor dhe Aleks Rista, Roza Kakarriqi si dhe organizatorët Jani Minga dhe Tefik Zoto.
