Pas përfundimit të konfliktit të armatosur 12-ditor me Izraelin, autoritetet iraniane kanë ndërmarrë një valë arrestimesh dhe ekzekutimesh të shpejta, duke synuar dhjetëra persona të akuzuar për spiunazh dhe bashkëpunim me agjencitë e inteligjencës izraelite dhe perëndimore.
Sipas mediave shtetërore dhe burimeve të sigurisë, regjimi iranian pretendon se është përballur me një infiltrim të paprecedentë të rrjeteve të inteligjencës, i cili, sipas tyre, ka kontribuar në vrasjet e komandantëve të IRGC-së dhe shkencëtarëve bërthamorë gjatë konfliktit.
Deri tani, janë ekzekutuar të paktën gjashtë persona nën akuza për spiunazh, ndërsa mbi 700 janë arrestuar, sipas raportimeve të agjencisë Fars.
Televizioni shtetëror ka transmetuar rrëfime të detyruara nga disa prej të ndaluarve, duke ngritur shqetësime serioze nga grupet ndërkombëtare për të drejtat e njeriut. Human Rights Watch dhe Amnesty International kanë paralajmëruar për një rikthim të gjyqeve të parregullta dhe ekzekutimeve pa transparencë ligjore.
Shtypje ndaj medias dhe diasporës iraniane
Valës së represionit nuk i kanë shpëtuar as gazetarët dhe mediat iraniane në mërgim. Gazetarët e BBC Persian, Iran International dhe Manoto TV kanë raportuar se familjet e tyre në Iran janë kërcënuar ose arrestuar, në përpjekje për t’i detyruar të dorëhiqen apo të ndërpresin raportimet kritike ndaj qeverisë.
Në një rast të dokumentuar nga Iran International, familja e një prezantueseje në Londër është arrestuar në Teheran, ndërsa ajo është detyruar të marrë një telefonatë nga i ati nën presionin e agjentëve të sigurisë, duke u kërcënuar me pasoja të rënda nëse nuk tërhiqet publikisht nga roli i saj.
Zyrtarët iranianë kanë etiketuar gazetarët e diasporës si “mohareb” – “armiq të Zotit” – një akuzë që mund të sjellë dënimin me vdekje sipas ligjit islamik të Iranit.
Kufizime digjitale dhe përndjekje të disidentëve
Qeveria ka forcuar kufizimet ndaj internetit, duke mbajtur të bllokuara platformat sociale si Instagram, Telegram, X dhe YouTube, si dhe faqet e mediave ndërkombëtare. Aktivistë, shkrimtarë dhe artistë janë arrestuar pa akuza zyrtare, ndërsa raportohet edhe ndjekje penale ndaj të afërmve të viktimave të protestave “Gruaja, Jeta, Liria” të vitit 2022.
Paralelizma historike dhe shqetësime për një kthim në vitet 1980
Analistët paralajmërojnë për një atmosferë që ngjan me vitet 1980, kur regjimi përdori gjykata të përshpejtuara dhe ekzekutime masive për të shtypur kundërshtarët pas luftës Iran-Irak. Referencat ndaj ekzekutimeve të vitit 1988 – kur mijëra të burgosur politikë u varën pas proceseve sekrete – janë rikthyer në diskursin publik si paralajmërim për një tjetër fazë të errët në historinë moderne të Iranit.
Shteti në mbrojtje të ekzistencës së vet, ose në ofensivë kundër shoqërisë?
Zyrtarët iranianë justifikojnë këto masa si pjesë të një “beteje të pamëshirshme kundër rrjeteve të spiunazhit perëndimor”. Por kritikët dhe aktivistët brenda dhe jashtë Iranit e shohin këtë si një instrument për konsolidim të pushtetit, heshtje të kritikëve, dhe frenim të çdo forme mospajtimi në një klimë post-konflikti që ka lënë vendin të ekspozuar ndërkombëtarisht dhe të brishtë nga brenda.
