Tajlanda ka akuzuar Kamboxhian për shkelje “të qëllimshme” të një armëpushimi që të dy vendet kishin rënë dakord të hënën për t’i dhënë fund përplasjeve kufitare që kanë vrarë të paktën 33 persona dhe kanë zhvendosur mijëra të tjerë. Ky është një fillim i pasigurt për armëpushimin, i cili kishte për qëllim t’i jepte fund pesë ditëve bombardimesh dhe sulmesh me raketa përgjatë kufirit të përbashkët.
Ushtria tajlandeze thotë se ndaloi të shtënat pas mesnatës, por vazhdoi të sulmohej nga pala kamboxhiane “në vende të shumta” deri në mëngjesin e sotëm. Ministria e mbrojtjes e Kamboxhias i tha agjencisë së lajmeve AFP se nuk kishte pasur “përleshje të armatosura” midis dy palëve që kur armëpushimi filloi në mesnatë.
Një takim midis komandantëve lokalë, i cili ishte pjesë e marrëveshjes së armëpushimit, është shtyrë dy herë dhe mund të mos ndodhë fare. Tensionet midis vendeve të Azisë Juglindore mbi kufirin e tyre shekullor të kontestuar u përshkallëzuan në maj kur një ushtar kamboxhian u vra në një përleshje.
Ato u përshkallëzuan në një konflikt të plotë javën e kaluar pasi pesë ushtarë tajlandezë u plagosën në një shpërthim mine tokësore. Tajlanda mbylli disa nga pikat e saj kufitare, dëboi ambasadorin kamboxhian dhe tërhoqi ambasadorin e vet nga Phnom Penh.
Pasi të dyja palët shkëmbyen zjarr herët të enjten, Kamboxhia qëlloi disa raketa në Tajlandë, duke vrarë disa civilë. Më shumë civilë vdiqën nga të dyja palët në ditët në vijim, dhe dhjetëra mijëra të tjerë u evakuuan në strehimore. Shkëmbimet intensive të zjarrit midis dy ushtrive vazhduan deri në mesnatë të hënën, afati i fundit për armëpushim, me Tajlandën që nisi më shumë sulme ajrore ndaj pozicioneve kamboxhiane.
Por të martën në mëngjes, përpara se Tajlanda të pretendonte se armëpushimi ishte shkelur, kryeministri i Kamboxhias Hun Manet tha se “vijat e frontit janë zbutur” që nga mesnata. Sipas marrëveshjes, të dyja palët kishin rënë dakord të tërhiqnin ushtritë e tyre dhe të pranonin një lloj monitorimi të pavarur për të parandaluar përplasje të mëtejshme.
Hun Manet dhe homologu i tij tajlandez Phumtham Wechayachai u takuan të hënën në Malajzi në një takim të ndërmjetësuar nga udhëheqësi i saj Anwar Ibrahim. Një Kamboxhia e pakët në numër kishte kërkuar një armëpushim dhe udhëheqësi i saj e quajti atë një takim shumë të mirë. Tailanda, e cila fillimisht ngurronte të negocionte, ra dakord pasi Presidenti i SHBA-së Donald Trump kërcënoi të ndalonte bisedimet mbi tarifat derisa Tailanda dhe Kamboxhia të ndalonin luftën.
Një mosmarrëveshje që daton dekada më parë
Në fakt, debati midis Tajlandës dhe Kamboxhias daton më shumë se një shekull më parë, kur kufijtë e dy kombeve u hartuan pas pushtimit francez të Kamboxhias. Gjërat zyrtarisht u acaruan në vitin 2008, kur Kamboxhia u përpoq të regjistronte një tempull të shekullit të 11-të të vendosur në zonën e kontestuar si një Vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s – një veprim që u prit me protesta të ashpra nga Tajlanda.
Gjatë viteve ka pasur përleshje sporadike që kanë parë ushtarë dhe civilë të vrarë nga të dyja palët. Tensionet e fundit u përshkallëzuan në maj pasi një ushtar kamboxhian u vra në një përleshje. Kjo i zhyti marrëdhëniet dypalëshe në pikën e tyre më të ulët në më shumë se një dekadë.
Në dy muajt e fundit, të dy vendet kanë vendosur kufizime kufitare ndaj njëra-tjetrës. Kamboxhia ndaloi importet nga Talanda, të tilla si frutat dhe perimet, dhe ndaloi importimin e shërbimeve të energjisë dhe internetit. Të dy vendet kanë forcuar gjithashtu praninë e trupave përgjatë kufirit në javët e fundit.
